Türkiye, coğrafi konumu nedeniyle uluslararası göç hareketlerinin önemli merkezlerinden biridir. Bu durum, göçmenlere yönelik çeşitli ikamet izni türlerinin geliştirilmesine yol açmıştır. Bu ikamet türlerinden biri de insani ikamet iznidir. Peki, insani ikamet izni nedir, kimlere verilir, nasıl başvurulur ve hangi belgeler gereklidir? İşte detaylar:

İnsani İkamet İzni Nedir?

İnsani ikamet izni, Türkiye’de bulunan ancak olağan koşullarda ikamet izni alma hakkına sahip olmayan yabancılara, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 46. ve 47. maddeleri kapsamında insani gerekçelerle verilen geçici bir ikamet izin türüdür. İnsani ikamet izni istisnai bir ikamet türü olup her yabancıya verilmemektedir. Bu izin, Göç İdaresi Başkanlığı tarafından değerlendirilir ve belirli koşullar altında verilir.

İnsani ikamet izni, ağırlıklı olarak Türk vatandaşı ile evlilik, bakıma muhtaç küçük çocuğun olması, savaş, doğal afet, insan hakları ihlalleri veya olağanüstü durumlar nedeniyle kendi ülkelerine dönme imkânı olmayan yabancılar için uygundur.

Kimler İnsani İkamet İzni Alabilir?

İnsani ikamet izni, Türk hukukunda Göç İdaresi Başkanlığı’nın inisiyatifiyle belirlenen kriterlere göre şu durumlarda verilebilir:

1. Çocuğun yararı söz konusuysa,
2. Sınır dışı kararı ya da Türkiye’ye giriş yasağı kararı alınmasına karşın yabancının sınır dışı edilememesi durumunda,
3. Hakkında sınır dışı kararı alınamayacak yabancılar hakkında,
4. Sınır dışı kararına karşı yargı yoluna başvuran yabancılar hakkında,
5. Başvurucunun ilk iltica ülkesi ya da güvenli bir üçüncü ülkeye gönderilme işlemleri devam etmekteyse,
6. Acil sebeplerle ya da ülke menfaati sebebiyle ülkeye girişine izin verilen ve diğer ikamet türlerinden birine başvurma imkanı olmayan yabancı hakkında,
7. Olağanüstü durumlarda.

Bu maddeler kapsamında olağanüstü durumlar, İç İşleri Bakanlığı talimatları ve Göç İdaresi Başkanlığı’nın değerlendirmesi ile belirlenmektedir.

Nasıl Başvurulur?

İnsani ikamet izni başvurusu, diğer ikamet izinlerinden farklı olarak valilikler bünyesinde çalışan İl Göç İdaresi Başkanlığına yazılı dilekçe ile başvuru yapılmaktadır. Diğer ikamet izin türlerinin aksine insani ikamet izni başvurusu internet üzerinden ( https://e-ikamet.goc.gov.tr/ ) kabul edilmemektedir.

İnsani İkamet İzni İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

İnsani ikamet izin için gerekli belgeler aşağıda yer almaktadır.

1. Dilekçe (Yabancı hangi sebeple insani ikamet izni başvurusu yaptığını dilekçesinde detaylı şekilde açıklamalı ve dilekçesini İl Göç İdaresine sunmalıdır.)
2. İnsani İkamet İzni Başvuru Formu (Başvuru formu yabancı ya da avukatı tarafından imzalanarak İl Göç İdaresine sunulmalıdır.)
3. Pasaport Fotokopisi (Kimlik bilgileri ve fotoğrafın bulunduğu sayfa ile giriş-çıkış ve vize bilgilerini gösterir işlem gören sayfalar sunulmalıdır. Pasaportun aslı randevu gününde ibraz edilmelidir. Eğer yabancı pasaportunu kaybettiyse ya da pasaportu yoksa bu durumda başvuruya engel olmamaktadır.)
4. Biyometrik Fotoğraf (4 adet)
5. Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği
6. Yabancı Türk Vatandaşı ile Evliyse Evlilik Cüzdanının Noter Onaylı Örneği ve T.C Vatandaşı Olan Eşinin Kimlik Fotokopisi,
7. Başvurucu Yabancı Başka Bir Yabancıyla Evliyse Eşinin Oturma İzni Fotokopisi,
8. Yabancının Çocuğunun Olması Halinde Çocuğun Öğrenci Belgesi, Oturma İzni ya da Kimlik Fotokopisi,
9. Adli Sicil Kaydı (Kendi ülke makamlarından son 3 ayda alınmış olmalıdır. Eğer yabancı son 5 yıldır Türkiye’de kalıyorsa Türk adli makamlarından alınabilir.)
10. Yabancı Türkiye’de Tedavi Görüyorsa Sağlık Raporları.

Sonuç

İnsani ikamet izni, Türkiye’nin insani krizler karşısında geliştirdiği önemli bir çözüm mekanizmasıdır. Bu izin, başta savaş ve insan hakları ihlalleri mağdurları olmak üzere, çeşitli nedenlerle ülkelerine dönemeyen ya da sınır dışı edilemeyen yabancılara geçici hukuki koruma sağlar. Gerekli belgeler başvuru sahiplerinin durumuna göre değişiklik gösterebilir. Dolayısıyla, başvuracak kişilerin İl Göç İdaresi Başkanlığı’ndan detaylı bilgi alması önerilir.

İnsani ikamet izni, hem Türkiye’nin uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmesine hem de mağdur durumdaki bireylere hukuki koruma tanınmasına imkan vermektedir. Ancak başvuruların değerlendirme sürecinde şeffaflık ve adaletin sağlanması aynı şekilde başvuruların sonuçlanma süresinin hızlandırılması insani ikamet iznini etkinliğini artıracak kritik unsurlardır.

KAYNAKÇA: https://baf.av.tr/insani-ikamet-izni/

Haberler AS

Türkiye ve dünya gündemindeki sıcak gelişmeleri okuyucularına tarafsız ulaştırmayı hizmet kabul eden haber platformu.