Kadınlara Yönelik Şiddetle Mücadelede Kadın Muhtarların Rolü Çalıştayı Sonuç Bildirgesi

Kadın muhtarlar kadınlara yönelik şiddet ve ülkede yaşanan sorunlar için daha fazla etkin rol oynamak istiyor.

Kadın muhtarlar yasal sorumluluklarına ve toplumsal sorun alanlarına ilişkin eğitimlerin başlatılması ve kadın muhtarların merkezinde yer aldığı toplumsal destek mekanizmasının ve ağının kurulmasını talep ederek kurumları temel sorunlarda birleşmeye çağırıyor.

Kadın Muhtarlar kadınlara yönelik şiddet ile mücadele ederken yasal sorumlulukları ve görev tanımları ile görevlerini yaparken güvenliklerinin sağlanmasını talep ediyor.

25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü kapsamında 23 Kasım 2021 tarihinde Ege Kadın Buluşması Platformu, Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı Derneği ve İzmir Büyükşehir Belediyesi Sosyal Projeler Daire Başkanlığı Kadın Çalışmaları Şube Müdürlüğü, Muhtar İşleri Daire Başkanlığı iş birliği ile “Kadınlara Yönelik Şiddetle Mücadelede Kadın Muhtarların Rolü Çalıştayı” düzenlendi.

Çalıştaya İzmir’de bulunan 123 kadın muhtardan 54’ü katılarak bugüne kadar İzmir’de yapılan en kapsayıcı kadın muhtar toplantısı gerçekleştirildi.

19 Kasım Muhtarlar Gününde Ege Kadın Buluşması Platformu temsilde eşitliği sağlamak, köy ve mahallelerimizi daha kapsayıcı hale getirmek için kadınların muhtar olarak seçilmelerini destekleyecek Gül Esin Kadın Muhtarlar Akademisi’nin kurulduğunu duyurmuştu.

Bu akademinin içeriğini kadın muhtarların ve adayların ihtiyaçları doğrultusunda belirlemek için katılımcılar çalıştay başlamadan önce kendilerine sunulan anketi doldurarak mahallelerinde yaşadıkları sıkıntıların, adaylık sürecinde karşılaştıkları zorlukların, görev yaparken zamanlarının büyük bölümünü alan hizmetlerin neler olduğuna dair bilgiler verdiler.

Katılımcılardan aynı zamanda ankette liste halinde verilmiş eğitim konularından, ilerleyen dönemde almak istedikleri eğitim başlıklarını öncelik sırasına göre işaretlemeleri istendi.

Anket sonuçlarına göre muhtarların neredeyse 60’ı “Kamu Kurumları – Muhtarlık İlişkileri” konusunda bilgilendirme etkinliklerinin yapılmasını, diğer yarısı da “Kadınlara Yönelik Şiddetle Mücadele Mekanizmaları” ve “Kadın ve Ekonomi” üzerine eğitimlere katılmak istediklerini belirttiler.

Muhtarların çalıştayda açık bir şekilde belirttiği diğer bir konu da kendi görev tanımları ve sorumlulukları ile ilgili daha fazla bilgi ve mahallelerinde şiddete karşı mücadelede yasaları daha detaylı öğrenmek istedikleri yönündeydi.

Anketlerin tümünde, kadın oldukları için adaylık sürecinde ve görevlerini yaparken cinsiyetçi şiddete maruz kaldıkları da belirtildi.

Çalıştayda, yaşadıkları şiddeti daha ayrıntılı bir şekilde detaylandırmaları istenildiğinde ise verilen örneklerin bazıları: “ofislerinin basılması, seçim döneminde “kadından muhtar mı olurmuş” diye sözlü şiddete uğramaları, haklarında asılsız dedikoduların çıkarılması, bazı kamu görevlilerinin kendilerine erkek meslektaşlarına gösterdikleri saygıyı göstermemeleri, vatandaşların bir kısmının “sana kadın olarak oy verdim, bu yüzden benim işimi görmek zorundasın” diye baskı kurmaları ve zaman zaman tehdit etmeleri” , bu şiddeti sadece erkek vatandaşlardan değil kendi hemcinslerinden de gördükleri yönündeydi.

Mahallelerinde şiddet mağduru kadınlara destek olduklarında, bu kadınların ailelerinden de fiziksel şiddet görebildiklerini ifade ettiler, hatta aralarında kamu görevini yaparken bıçaklanan veya silahla tehdit edilen kadın muhtarlar bulunmakta.

Çalıştay anketini doldurduktan sonra moderatör yönetiminde dokuz ayrı atölyede şu beş soru derinlemesine tartışılmıştır:

Muhtar olarak görev yapmakta olduğunuz mahallede kadınlara yönelik şiddet ile ilgili ne tür deneyimleriniz oldu? Mahallenizde ne tür şiddet vakaları yaşanmaktadır? Pandemi sonrası kadınlara yönelik şiddet vakalarında dikkatinizi çeken herhangi bir artış oldu mu? Mahallenizde şiddet ile ilgili topladığınız herhangi bir veri bulunmakta mıdır? Mahalleniz 30 Ekim depreminden etkilendi mi? Deprem sonrası şiddet olaylarında artış oldu mu?
Mahallenizde kadınlara yönelik şiddet ile mücadelede ne tür çalışmalarınız oldu? Bu çalışmalarda destek aldığınız dernekler/kurumlar/bireyler nelerdir/kimlerdir?
Mahallenizde kadınlara yönelik şiddet ile ilgili farkındalık çalışmaları veya eğitimler yapıldı mı? Siz bu konuyla ilgili herhangi bir eğitim aldınız mı? Kadınlara yönelik şiddet vakası olunca yasal sorumluluklarınızı biliyor musunuz? Bununla ilgili size gerekli makamlar tarafından bilgilendirme yapıldı mı? Kadınlara yönelik şiddet ile ilgili yasaları biliyor musunuz?
Mahallenizde kadın cinayeti oldu mu? Sonuçları ne oldu?
Kadınlara yönelik şiddet ile mücadele ederken sizin kişisel güvenliğiniz bulunmakta mıdır? Bu konuyla ilgili deneyimlerinizi anlatır mısınız? Muhtarlık görevinizi yürütürken cinsiyetçi şiddet mağduru oldunuz mu? Neden? Sonuçları ne oldu?

DOKUZ AYRI ATÖLYEDEN GELEN BİLGİ RAPORLARINA GÖRE HAZIRLANAN SONUÇ BİLDİRGESİ

Mahallelerde psikolojik ve ekonomik şiddet daha görünür halde, özellikle kadın işsizliği ve evde bakım hizmetlerinin kadınların omuzlarına yüklenmiş olmasından dolayı kadınlar ekonomik olarak bağımlı yaşamakta. Fiziksel şiddet olduğu bilinse de mahalle içinde konuşulanlar dışında olay muhtarlara son raddeye geldiğinde intikal etmekte. Ekonomik bağımsızlığı olmayan kadınlar fiziksel şiddete uğradıklarında şikayetçi olmadan önce iki defa düşünmekteler. Bazı mahallelerde yükselen madde bağımlılığı da kadınlara yönelik şiddet vakalarını artırmakta.
Pandemi ve ekonomik krizin etkileri şiddet vakalarını ve boşanma sayılarını artırmış durumda.
Yasalarda yapılan değişiklikler ve dijital uygulamalar muhtarların vatandaş ile yüz yüze görüşme gereksinimini azaltmakta ve veri toplamaları da daha zor hale getirmekte. Çoğunlukla yazılı veri toplanmamakta.
Muhtarlar şiddet ile mücadele ederken özellikle emniyet, kaymakamlık ve içinde bulundukları belediye ile yakın temas halinde bulunmaktalar.
KADES uygulaması bazı muhtarlara anlatılmış ancak kullanımı konusunda daha fazla detaylı bilgiye ihtiyaç duyulmakta. Bazı muhtarların hiçbir bilgisi yok.
Çoğu mahallelerde kadınlara yönelik şiddet ile ilgili yapılan farkındalık çalışmaları veya eğitimler eksik. Herhangi bir çalışma yapılırsa da sürekliliği olmadığı için kalıcı etki yaratmamakta.
Kadın muhtarlar kadınlara yönelik şiddet ile ilgili yasalar ve kendi yasal sorumluluklarının kendilerine anlatılmadığını ifade ettiler. Bu konuyla ilgili bilgilendirme talep etmekteler. Resmi olarak seçildikten sonra bilgilendirme ve eğitim yapılmadığından şikayetçiler.
Görevlerini yaparken cinsiyetçi şiddete uğramaktalar. Maruz kaldıkları şiddet psikolojik, ekonomik ve zaman zaman da fiziksel şiddet boyutunda olabiliyor. Ofislerinin önünde ve içinde kamera ile daha iyi korunan bir düzen talep etmekteler.
Son dönemde artan ekonomik sıkıntılarla sosyal yardımları dağıtırken psikolojik ve fiziksel şiddete uğrayabiliyorlar. Yardım talebi olumsuz sonuçlanan veya fakirlik belgesi gibi belgeleri alamayan vatandaşlarla bire bir karşılaştıkları için kendilerini korumaları da problemli olabiliyor.
Kadın muhtarlar yaptıkları görevin çok olduğunu ama yetkilerinin olmadığını ifade etmekte. Diğer devlet kurumlarından daha fazla saygı görmek istediklerini, “yok sayılmak” istemediklerini belirtmekteler.

HEDEFLERİMİZ

Çalıştayda ortaya çıkan ihtiyaç ve öneriler doğrultusunda ilgili kurumlarla;

Mevcut kadın muhtarlara yönelik görev tanımları, “Kamu Kurumları – Muhtarlık İlişkileri ile ilgili bilgilendirme eğitimleri,
“Kadınlara Yönelik Şiddetle Mücadele Mekanizmaları” şiddet ve şiddet türleri, 6284 sayılı yasa, uluslararası sözleşmeler ve ilgili yasalar, KADES uygulamasının tanıtılması, muhtar olarak şiddet konusunda yasal sorumlulukları konusunda eğitimler,
Toplumsal cinsiyet eşitliği eğitimleri,
Girişimcilik ve mor ekonomi, kadın dostu ve kapsayıcı kentsel hizmetler, kişisel gelişim/stresle baş etme, kadın sağlığı, iletişim teknikleri, dijital okur-yazarlık, sivil toplum kuruluşları ilk yardım ve afet yönetimi, veri toplama ve raporlama, bilgisayar okur-yazarlığı eğitimlerinin verilmesi,
Muhtarların can güvenliği açısından mahallelerine ve muhtarlık ofislerine Mobese kamera takılması için ilgili kurumlar ile iletişime geçilmesi,
Mevcut muhtarlar ve muhtar adayı kadınların etkili bir seçim süreci geçirebilmeleri için; etkili iletişim, savunuculuk, politika geliştirme ve kampanya geliştirme/ yürütme konularında atölye çalışmaları uygulaması ve bunların yaygınlaştırılması çalışmalarının planlanması,
Yangın, deprem, sel gibi doğal afetler sırasında ve sonrasında, sosyal yardımları dağıtırken, oluşacak kargaşanın önlenmesi açısından mahallede muhtarlar ile yerel yönetimler ve mahalli idareler işbirliğinde Afet Acil Eylem planının oluşturulması, ve bu konuda eğitimlerin düzenlenmesi,

öncelikli hedefler arasında yer almaktadır.

Sonuç olarak, kadın muhtarlar mahalle sakinleri ile devlet kurumları arasında köprü görevi yapan seçilmiş yönetim zincirinin ilk halkası olarak kapasitelerini geliştirecek ve kendi can güvenliklerini sağlayacak uygulamalara ihtiyaç duymakta.

Kadın Muhtarlar Kadınlara yönelik şiddet ile mücadele ederken yasal sorumlulukları ve görev tanımları ile ilgili eksiksiz bilgilendirilmek istemekte, görevlerini yaparken de güvenliklerinin sağlanmasını talep etmekteler.

Kadın lider olarak seçilmek çok zor ve önü engellerle dolu bir süreçtir. Kadın muhtarların deneyimlerinden de görüldüğü üzere seçildikten sonra da ayrımcılıklar devam etmektedir. İlerleyen dönemde Ege Kadın Buluşması Platformu bu eksiklikleri gidermek için çeşitli kamu kuruluşları ile işbirliği içinde kadın muhtarların maruz kaldığı ayrımcılığı yok etmeye yönelik Gül Esin Kadın Muhtarlar Akademisi çatısı altında çalışmalar yürütecektir.

EGE KADIN BULUŞMASI PLATFORMU

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı